महिला दिन विशेष : ….अन वैयमाणिक बनून घेतली उंच भरारी- कॅप्टन तृप्ती कर्णावट

इतर अनेक मुलींप्रमाणेच, मला देखील लहानपणी वैमानिक होण्याचे स्वप्न होते. मात्र, त्या काळात समाजाची रीत अशी होती की मुलींनी लवकर विवाह करून पारंपरिक संसाराचा मार्ग निवडावा . पण माझ्या आई- वडिलांनी माझ्या स्वप्नांवर विश्वास ठेवला आणि मला इलेक्ट्रॉनिक्स आणि टेलिकम्युनिकेशनमध्ये (BE E&TC) अभियांत्रिकी शिक्षण पूर्ण करण्याचे स्वातंत्र्य दिले.

शेवटच्या परीक्षेच्या निकालाच्या दिवशी, मला अमेरिकेतून आलेल्या एका मुलासोबत लग्नाच्या चर्चेसाठी बोलावले गेले. सगळे काही जुळून आले आणि अवघ्या तीन दिवसांत माझे लग्न झाले. त्यानंतर केवळ १९ दिवसांत मी अमेरिकेत दाखल झाले, आयुष्याच्या एका नव्या प्रवासाला सुरुवात करण्यासाठी.

माझ्या पतीने मला सदैव पुढे जाण्यासाठी प्रोत्साहित केले आणि उच्च शिक्षण घेण्यास प्रवृत्त केले. विविध क्षेत्रे एक्सप्लोर करत असताना, शेवटी मी माझे स्वप्न सांगायचे धाडस केले—मला वैमानिक बनायचे आहे! आश्चर्याची गोष्ट म्हणजे, त्यांनी माझ्या स्वप्नाला केवळ पाठिंबा दिला नाही, तर ते साकारण्यासाठी मला प्रेरित केले. त्याक्षणी माझ्या विमानवाहतुकीच्या प्रवासाला खरी सुरुवात झाली.

मी व्यवसायिक वैमानिक परवाना (Commercial Pilot License) मिळवला आणि नंतर प्रशिक्षक परवाना (Instructor Rating) घेतला, ज्यामुळे मला माझ्यासारख्या इच्छुक वैमानिकांना प्रशिक्षण देता आले. माझे प्रशिक्षण फिलाडेल्फियामध्ये झाले, त्यानंतर मी कॅलिफोर्नियाला गेले आणि तेथे विद्यार्थ्यांना शिकवण्यास सुरुवात केली. जास्तीत जास्त उड्डाण तास मिळवण्यासाठी, मी हॉलिवूड साइनसारख्या प्रसिद्ध स्थळांवर जॉय राईड्स देखील घेत होते . माझ्या करिअरमधील सर्वात संस्मरणीय अनुभवांपैकी एक म्हणजे मी अमेरिकेतील एका १४ वर्षीय विद्यार्थ्याला प्रशिक्षण दिले, ज्याने एका विमान आणि एका हेलिकॉप्टरमध्ये एकाच दिवशी स्वतंत्रपणे (सोलो फ्लाईट ) उड्डाण करून विक्रम प्रस्थापित केला.

उड्डाण क्षेत्रातील शिक्षण घेत असताना, मी एंब्री-रिडल एरोनॉटिकल युनिव्हर्सिटी (Embry-Riddle Aeronautical University – ERAU), USA मधून एरोनॉटिकल सायन्समध्ये मास्टर्स पूर्ण केले आणि वेस्ट एलए कॉलेज, यूएसए मधून एअरक्राफ्ट मेंटेनन्समध्ये डिप्लोमा घेतला.

परंतु, अचानक कुटुंबातील एका आपत्कालीन परिस्थितीमुळे आम्हाला भारतात परतावे लागले. माझ्या करिअरमध्ये करारबद्ध अटी असल्यामुळे, मी वैमानिक म्हणून उड्डाण थांबवावे लागले. मात्र, माझा प्रवास तिथे संपला नाही.तर सामाजिक क्षेत्रातील प्रवास सुरु झाला.

मी जीतो (जैन इंटरनॅशनल ट्रेड ऑर्गनायजेशन ) मध्ये सक्रिय झाले. पिंपरी-चिंचवड जीतो महिला विंग च्या अध्यक्षा म्हणून चार वर्षे काम केल्या नंतर अपेक्स टीममध्ये सहभागी झाले. सध्या जीतो रेस्ट ऑफ महाराष्ट्र (ROM) झोनची मुख्य सचिव म्हणून काम करत आहे.

जीतो सोबत काम करत असताना, मला बाणेर येथील योस्काईज एविएशन सेंटर बद्दल माहिती कळाली . त्याचे संस्थापक स्क्वाड्रन लीडर (नि) एअरफोर्स ऑफिसर अजय परांजपे यांनी भारतात पहिल्यांदाच बाणेरमध्ये एअरबस A320 आणि Cessna 172 फ्लाइट सिम्युलेटर विकसित केले. अमेरिकेत असताना मी फ्लाइट सिम्युलेटरचा अनुभव घेतला होता, त्यामुळे हे एक उत्तम संधी असेल हे मला जाणवले. मी योस्काईज मध्ये डायरेक्टर म्हणून सहभागी झाले आणि डीजीसीए ग्राउंड क्लाससेस बरोबरच विद्यार्थ्यांना प्रॅक्टिकल ट्रेनिंग देण्याचे उद्दिष्ट ठेवले.

माझ्या प्रवासामागील सर्वात मोठी प्रेरणा म्हणजे विमानवाहतुक विद्यार्थी आणि त्यांच्या पालकांना सहज सोप्या भाषेत समजेल असा बनवणे. बहुतांश नागरिकांना कॉकपिट पाहण्याची संधीही मिळत नाही, त्यामुळे त्यांना वैमानिक होण्याच्या प्रक्रियेचा योग्य अंदाज येत नाही. मी ही दरी भरून काढण्याचा प्रयत्न करत आहे.विद्यार्थ्यांनी योग्य निर्णय घ्यावा आणि त्यांच्या पालकांनी देखील त्यांच्या मुलांचे उज्ज्वल भविष्य समजून घ्यावे. मनातील भीती दूर करणे, ज्ञान वाढवणे आणि नवीन वैमानिकांना प्रेरित करणे हेच माझे ध्येय आहे.

आज मी माझ्या प्रवासाकडे मागे वळून पाहते तेव्हा—एक लहानसं स्वप्न, वैमानिक बनणे, प्रशिक्षक होणे, उच्च शिक्षण घेणे आणि आता भावि वैमानिकांना मार्गदर्शन करणे—हे सर्व जसे स्वप्नवत वाटते. पण हे शक्य झाले ते माझ्या आई-वडिलांच्या, पती, मुलांच्या आणि माझ्यावर विश्वास ठेवणाऱ्या सर्वांच्या प्रोत्साहन आणि सहकार्यामुळे.

या महिला दिनी, मी सर्व तरुणींना हे सांगू इच्छिते कि, महिलांनो आपले स्वप्न उंच ठेवा, निर्भीडपणे पुढे जा, आणि अडथळे पार करा. कारण आकाश मर्यादा नाही, तर सुरुवात आहे! ✈️✨